تخمه خوردن در روز عاشورا

خوردن تخمه و آجیل در ماه محرم و صفر یکی از مسائلی که شاید در این ایام حزن و اندوه، به ذهن انسان خطور کند بحث شادی و خوشی در ماه محرم و صفر است. قطعا همه مسلمانان به مصائب وارده به امام حسین و اهل بیتش آگاه هستند. همانگونه که حضرت امام رضا (علیه السّلام) فرمود:«…ای پسر شبیب! این ماه محرم ماهی است که در گذشته ها مردم زمان جاهلیت آن را محترم می شمردند و ظلم و قتال را در آن حرام می دانستند. ولی این امت احترام این ماه را و احترام پیامبر خدا را نشناخت. در این ماه ذریه پیغمبر خود را کشت زنان او را اسیر نمود. اموال او را به یغما برد، خدا هرگز آنان را نیامرزد. ای پسر شبیب! اگر بخواهی برای چیزی گریه کنی برای امام حسین گریه کن! زیرا آن مظلوم بنحوی ذبح شد که گوسفند ذبح می شود و تعداد هجده نفر از مردان اهل بیتش با او شهید شدند که در زمین شبیه و نظیری نداشتند آسمانهای هفتگانه و زمین ها در عزایش گریان شدند…»۱ حال که مصیبت اهل بیت را از کلام معصوم شنیدیم، بهتر است در بیان یکی از مهترین صفات شیعه باشیم که آن شباهت احوال ما به حالات معصومین در غم و شادی آنها است. حضرت صادق (علیه السّلام) فرمود: «شیعیان ما جزئی از مایند از زیادی نور ما آفریده شده اند ناراحت می کند ما را هر چه که آنان را ناراحت کند و شادمان می کند ما را آنچه که آنان را شاد کند هر کس اراده ی ما کند باید قصد شیعیان ما کند آنان وسیله رسیدن بمایند.»۲ خوب حال با روشن شدن این صفت شیعیان، بیشتر به این مسئله پی می بریم که بین ما و اهل بیت باید شباهتی در غم و شادی باشد. البته این شباهت نباید به مرحله افراط برسد و از حد تعادل خارج شود. و جالب است به عنوان مثال آداب دیگر ادیان را در این ایام بدانیم: موبد رشید خورشیدیان ظهر امروز در حاشیه شرکت در یازدهمین اجلاس بین‌المللی پیرغلامان حسین اظهار داشت: «ما جامعه زردتشتیان همیشه نسل در نسل از مریدان و دوستداران امام حسین (علیه السلام) و ویژگی‌های رفتاری ایشان بوده و خواهیم بود. نماینده جامعه زردتشتیان ادامه داد: ما در طول محرم و صفر چه در ایران و چه در خارج از ایران هیچ گاه مراسم عروسی و یا نامزدی و مراسم‌های شادی را برگزار نمی‌کنیم. چون ما اعتقاد داریم برگزاری شادی در ماه محرم و صفر برای ما نامبارک است. وی افزود: ما به اعتقاد برادران و خواهران مسلمان خود احترام می‌گذاریم و این احترام را بسیار پسندیده و خرسند می‌دانیم. در روز عاشورا و تاسوعای حسینی نیز زردتشتیان داخل و خارج از کشور هیچ وسیله نو را خریداری نمی‌کنند و خود را در غم مسلمانان شریک خواهند کرد.»۳ اما سوال این است در این ماه، آیا خوردن تخمه آجیل باعث بی حرمتی به اهل بیت است و نباید از ابزار شادمانی و خوشی در این ایام استفاده کرد؟ آیت الله خامنه ای س: خواستم بدانم اینکه می گویند استفاده از تخمه و آجیل در ماه محرم و صفر خوب نیست از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ ج: از نظر شرعی فی نفسه اشکال ندارد، ولی مناسب است شأن و حرمت ایام عزای اهل‌بیت «علیهم السلام» مراعات گردد.۴ آیت الله مکارم شیرازی س: استفاده از تخمه و آجیل و مانند آن در ایام عزاداری چه حکمی دارد؟ ج: اشکالی ندارد اما اگر در عرف محل این کار را نشانه شادی می دانند، بهتر است از این کار پرهیز شود.۵ ————————– پی نوشت: ۱٫ «…یا ابْنَ شَبِیبٍ إِنَّ الْمُحَرَّمَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی کانَ أَهْلُ الْجَاهِلِیةِ فِیمَا مَضَی یحَرِّمُونَ فِیهِ الظُّلْمَ وَ الْقِتَالَ لِحُرْمَتِهِ فَمَا عَرَفَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ حُرْمَةَ شَهْرِهَا وَ لَا حُرْمَةَ نَبِیهَا لَقَدْ قَتَلُوا فِی هَذَا الشَّهْرِ ذُرِّیتَهُ وَ سَبَوْا نِسَاءَهُ وَ انْتَهَبُوا ثَقَلَهُ فَلَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِک أَبَدایا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کنْتَ بَاکیاً لِشَی‌ءٍ فَابْک لِلْحُسَینِ بْنِ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ کمَا یذْبَحُ الْکبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیتِهِ ثَمَانِیةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُونَ وَ لَقَدْ بَکتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِه…» بحار الأنوار (ط – بیروت)، مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، ج۴۴، ص: ۲۸۶٫ ۲٫ «عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ: شِیعَتُنَا جُزْءٌ مِنَّا خُلِقُوا مِنْ فَضْلِ طِینَتِنَا یسُوؤُهُمْ مَا یسُوؤُنَا وَ یسُرُّهُمْ مَا یسُرُّنَا فَإِذَا أَرَادَنَا أَحَدٌ فَلْیقْصِدْهُمْ فَإِنَّهُمُ الْبَابُ الَّذِی یوصَلُ مِنْهُ إِلَینَا.» الأمالی( للطوسی)، طوسی، محمد بن الحسن، تاریخ وفات مؤلف: ۴۶۰ ق، ناشر: دار الثقافة، مکان چاپ: قم، سال چاپ: ۱۴۱۴ ق، ص ۲۹۹٫ ۳٫ خبر آن لاین ۴٫ پایگاه اطلاع رسانی حوزه ۵٫ سایت آیت الله مکارم شیرازی

فرم در حال بارگذاری …

این بخش تنها می تواند توسط جاوا اسکریپت نمایش داده شود.

  فید نظر برای این مطلب

احکام عزاداری (۸)؛

حکم شکستن تخمه، خوردن شیرینی و انجام آرایش در ایام محرم فیلم

حوزه شیرینی در قدیم الایام در ایام شادی استفاده می شد؛ اما امروزه در طول سال استفاده می شود و امروز شیرینی حکم بیسکوئیت را دارد و خوردن آن نشانه خوشحالی و شادمانی نیست.

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین وحیدپور از کارشناسان احکام به بیان «احکام عزاداری» برای محرم ۱۴۰۰ پرداخته است که همه روزه در این ایام، تقدیم نگاه شما خوبان خواهد شد.

بسم الله الرحمن الرحیم

سوالات مختلفی درباره رفتارهای ما در ایام محرم پرسیده می شود؛ مثلا سوال می کنند که در این ایام نیاز به پیرایش داریم و یا برخی می خواهند آرایش کنند. آیا آرایش یا پیرایش اشکالی دارد؟ که در پاسخ می گوییم: بین آرایش و پیرایش تفاوت است؛ آرایش یعنی عملی اضافی که بر زیبایی فرد افزوده می شود؛ مثلا خانمی لاک می زند یا صورت خود را آرایش می کند؛ اما پیرایش یعنی آقایی مدتی موی سر خود را اصلاح نکرده است و می خواهد موی سر یا محاسن صورت را اصلاح کند

آیا اسلام با پیرایش مخالفتی دارد؟ که باید بگوییم اصلا مخالفتی ندارد؛ پیرایش در هر مناسبت و شرایطی مناسب است و اسلام با نظم موافق است و توصیه می کند؛ پس پیرایش مانعی ندارد؛ اگر خانمی هم خواست موهای زائد صورت را از بین ببرد، مشکلی ندارد؛ اما آرایش متفاوت است؛ اگر خانمی برای مجلس شادی و مهمانی می خواهد آرایش کند، طبیعی است که در ایام حزن و عزای اهل بیت پیامبر (ص) کار مناسبی نیست و این کار را انجام ندهد؛ اما اگر خواست موهای سر خود را رنگ کند، آرایش نیست و مشکلی برای انجام در ایام عزاداری ندارد.

به همین مناسبت عرض کنم که فرض کنیم دور هم نشسته اند و مطلبی می گویند که خنده دار است؛ آیا صرف خنده در ایام عزاداری جایز نیست؟ پاسخ این است که خنده حرام نیست؛ خنده ای که نشانه شادی باشد و اظهار شادمانی و خوشحالی در این ایام باشد، شیعه ندارد و انجام نمی دهد.

امام رضا علیه السلام نیز در این رابطه فرمودند: «هرگاه محرم شروع می شد، کسی خنده را بر لبان پدرم موسی ابن جعفر (ع) نمی دید» و این رویه شیعه است. اگر کسی مطلب خنده داری گفت و اطرافیان خندیدند، مشکلی ندارد؛ چون برای اظهار شادمانی در این ایام نیست.

سوال دیگر اینکه آیا شکستن تخمه در این ایام اشکالی دارد؟ که باید گفت شکستن تخمه نماد شادی و شادمانی نیست؛ برای برخی از افراد اسباب سرگرمی است.

آیا خوردن شیرینی در ایام عزا مانعی دارد؟ شیرینی در قدیم الایام در ایام شادی استفاده می شد؛ اما امروزه در طول سال استفاده می شود و امروز شیرینی حکم بیسکوئیت را دارد و خوردن آن نشانه خوشحالی و شادمانی نیست.

یک قاعده کلی را عرض کنیم و آن این است: آنچه که در رفتارهای انسان به عنوان نماد خوشحالی و شادمانی ابراز شود، در ایام عزاداری مخصوصا در این دهه شایسته و سزاوار محب اهل بیت (ع) نیست؛ اما آنچه که نماد شادی و خوشحالی نیست، اشکالی ندارد و می توانند آن رفتار را که به قصد خوشحالی نباشد، انجام دهند و یقین هم داریم که عقوبت و مؤاخذه ای به همراه نخواهد داشت.